Bademcik rahatsızlığı, genellikle streptokok tipi bakterinin ya da bir virüsün sebep olduğu, had safhada bir bademcik iltihaplanmasıdır. Boğazın gerisinde yer alan ve bakterilerin vücuda girmesini engelleyerek onlarla mücadele eden ve böylece şişerek solunum yolunu kapatan bademcikler vücudun ilk koruma hattını oluşturur. Bu sırada iltihaplanan bademcikler boğaz ağrısı, ateş ve bezlerin şişmesine neden olurlar. Bu iltihaplanmadan burnun gerisinde yer alan adenoidler de etkilenir.
Bir yaşından küçük bebeklerin bademciklerinden rahatsızlanmaları pek enderdir. Bademcik iltihabına daha çok bademcik ve adenoidleri büyümüş olan ve mikrobik bir ortama yeni giren öğrencilerde rastlanır, iltihaba karşı direnç zamanla artıp adenoidler küçüldüğünden bademcik rahatsızlıkları da azalır. Çocuklar bademcik hastalığından çoklukla on yaş civarında kurtulur.
Ne kadar önemlidir?
Sağırlığa neden olabilen orta kulak iltihabı ile birlikte olmadıkça önemli değildir, istisnai olarak nefrit ve mafsal romatizması gibi olumsuz gelişmeler görülebilir.
Muhtemel belirtiler:
Boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü yaratacak ölçüde olabilir.
Kırmızı ve büyük bademcikler, sarı lekelerle kaplı olabilir.
38 derecenin üzerinde ateş görülebilir.
Boynunda şişmiş bezler olabilir
Adenoidler de etkilenmiş ise ağızdan nefes alma, horlama ve genizden konuşma duyulabilir.
Ağız kokusu hissedilebilir.
Boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü yaratacak ölçüde olabilir.
Kırmızı ve büyük bademcikler, sarı lekelerle kaplı olabilir.
38 derecenin üzerinde ateş görülebilir.
Boynunda şişmiş bezler olabilir
Adenoidler de etkilenmiş ise ağızdan nefes alma, horlama ve genizden konuşma duyulabilir.
Ağız kokusu hissedilebilir.
İlk önlemler
Çocuğunuz boğaz ağrısından şikayet ediyorsa ve yutkunmasında bir zorluk farkederseniz iyi bir ışıkta başını geride tutarak ve temiz bir kaşığın sapı ile diline yavaşça bastırarak boğazını incelerken "aaa" sesini çıkarmasını isteyin. Bu hareket sonucu boğazı açılacak, size bir iki saniye içinde bademciklerin kızarmış, büyümüş veya sarı lekelerle kaplanmış olup olmadığını görme imkanını sağlayacaktır.
Çocuğunuzun ateşini ölçün.
Çocuğunuzun boynunun alt yanlarında ve çene altında parmaklarınızı gezdirerek bezlerinin şişip şişmediğini kontrol edin. Şişmiş bezler deri altında büyük bezelye şeklinde elinize gelir.
Çocuğunuzun yaşı uygunsa, kulak ağrısı var mı diye sorun. Çocuğunuz küçükse kulaklağından birini oğuşturup çekiştiriyor mu diye bakın. Kulakta herhangi bir akıntı olup olmadığım kontrol edin.
Boğazını rahatlatmak için bol bol serin meşrubat içirin.
Doktora başvurmalı mısınız?
Bademcik iltihabından şüphelendiğiniz anda derhal doktoru arayın.
Doktor ne yapacaktır?
Doktor, iltihaba sebep olan mikrobu laboratuvarda araştırmak üzere, çocuğunuzun boğazından kültür alabilir. Bakteriyel bir iltihaptan şüphelendiği takdirde antibiyotikli bir ilaç verebilir. Bir virüs iltihaplanması durumunda ise verilebilecek bir ilaç yoktur. Doktor herhangi bir kulak iltihabı olup olmadığını görmek üzere çocuğunuzun kulaklarını inceler, iltihap bulduğu taktirde antibiyotik verir. Çocuğunuz çok sık bademciklerinden rahatsızlanıyor veya büyümüş olan adenoidleri devamlı olarak orta kulak iltihabına sebep oluyorsa, bademcik ve adenoidlerin ameliyatı konusunda karar vermek üzere doktora danışmanız gerekebilir.
Bu kararın alınmasında göz önünde bulundurulması gereken unsurlar şunlardır:
Dört yaşından küçük çocuklarda bu ameliyat çok seyrek yapılır.
Bademcik rahatsızlığının başlangıcı, çocuğunuzun bademcik iltihaplanması ve kulak ağrılarının ne zamandan beri tekrarlandığı önemli unsurlardır. Doktorların çoğu ameliyat kararı almadan iki yıl beklemeyi uygun görürler.
Dört yaşından küçük çocuklarda bu ameliyat çok seyrek yapılır.
Bademcik rahatsızlığının başlangıcı, çocuğunuzun bademcik iltihaplanması ve kulak ağrılarının ne zamandan beri tekrarlandığı önemli unsurlardır. Doktorların çoğu ameliyat kararı almadan iki yıl beklemeyi uygun görürler.
Rahatsızlık, çocuğun okula gitmesine mani olarak eğitimini etkileyecek ya da rahat yatmamasından dolayı sıhhatini bozacak sıklıkta olduğu takdirde, bademcik ameliyatı tavsiye olunur.
Ne yapılabilir?
Çocuğunuza ateşli olduğu zamanki tedaviyi uygulayın. Yatak istirahati şart olmamakla beraber, ılık bir odada olmalıdır. Muntazam bir şekilde içecek şeyler vererek vücuduna sıvı girişini çoğaltin. Çocuğunuz yutma güçlüğü çekiyorsa, gıdasını daha sulu bir şekle dönüştürün, ancak yemeğe zorlamayın. Kendisine en çok sevdiği ve özellikle yoğurt veya muhallebi gibi boğazından rahatça kayacak şeyleri verin. Gargaranın, iltihabı boğazdan orta kulağa taşıdığı meydana çıkmış olduğundan, çocuğunuz boğazı ağrıdığında ona gargara yaptırmayın.
